برنج هاشمی از گونه های مرغوب برنج ایرانی است، کیفیت مطلوب پخت از ویژگی‌های مثبت برنج هاشمی گیلان است. یوسف هاشمی کشاورزی که رقم هاشمی را شناسایی و معرفی کرده، متولد ۱۳۲۷ ساکن روستای چاپارخانه خمام از توابع شهرستان رشت است و سواد خواندن و نوشتن ندارد.
او اولین بار در سال ۱۳۶۴ متوجه یک خوشه برنج دانه درشت در داخل مزرعه سه هکتاری خود شد و این خوشه را از سایر خوشه ها جدا و به عنوان تخم جو برای سال آینده نگهداری کرد. وی چهار سال از این خوشه ها به عنوان تخم جدا و نگهداری کرد. وقتی صاحب شالکوبی متوجه شد که این فرد رقمی را به کارخانه می آورد که با بقیه برنج ها فرق می کند و مورد استقبال کشاورزان قرار گرفته، اسم برنج هاشمی بر آن نهادند. به تدریج آوازه این برنج از روستا به روستای دیگر و سپس در سطح کشور پخش شد و هم اکنون از عمده ترین و پر مصرف ترین برنج های کشور بشمار می رود.
به گفته کارشناسان؛ این رقم در حال حاضر ۷۰درصد کشت برنج استان گیلان را تشکیل می دهد و از حدود ۶۰۰ هزار هکتار اراضی شالیزاری کشور، ۲۵۰ هزار هکتار آن زیرکشت برنج رقم هاشمی قرار دارد. هاشمی می گوید: آن زمان کشت عمده برنج در گیلان دو رقم خزر و بی نام بود.
یکی از ویژگی‌های برنج هاشمی این است که پس ازدم گذاشتن، برنج‌ها یک اندازه باشند، خوب قد بکشند و عطر خوبی هم داشته باشند اما این موضوع به تنهایی نمی‌تواند ملاک ما برای خرید نمونه مناسبی از برنج ایرانی باشد. درواقع برنج هاشمی، برنجی است که در وهله اول پوک نباشد. برای تشخیص این موضوع کافی است مقداری برنج را زیر دندانتان بجوید. اگر برنج خیلی زود زیردندانتان شکست و آسیاب شد بدانید که برنج خوبی نیست اما اگر برنج سفت بود وخیلی دیرشکست بدانید که برنج مرغوبی است. طول برنج مرغوب حدود یک‌سانتی‌متر است و رنگ روشنی دارد و بدون رگه‌های طولی و عرضی است.
موضوع دیگری که حین خرید برنج باید به آن توجه کنید قدیمی بودن یا در اصطلاح کهنه‌بودن برنج است؛ برنج کهنه خشک‌تر از برنجی است که به‌طور مثال امسال برداشت‌شده. این برنج رطوبتی ندارد و زمانی که شما برنج را طبخ می‌کنید، برنج، آب را به خوبی به خود می‌گیرد و در زمان دم‌کشیدن قد می‌کشد اما برنجی‌که امسال برداشت شده به‌خاطر اینکه در انبار نمانده و هنوز مقداری رطوبت در دانه‌های برنج وجود دارد، حین پخت به خوبی ری نمی‌‌کند. یادتان هم نرود که برنج خوب و با کیفیت علاوه بر داشتن همه این ویژگی‌ها، طعم نسبتا شیرینی دارد و نشاسته‌اش هم زیاد است.
